درمان ناترازی بنزین با سی‌جی ۱۲۵

به گزارش انرژی و نیرو، در پی جهش بی‌سابقه مصرف بنزین در تعطیلات نوروز ۱۴۰۴ که به ۱۶۴.۴ میلیون لیتر در روز رسید ۶۰ میلیون لیتر بالاتر از ظرفیت تولید پالایشگاه‌های کشور ایران بار دیگر ناچار به واردات گسترده بنزین شد. طبق آمار رسمی، میزان واردات روزانه بنزین در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ به ترتیب ۶.۶ و ۹ میلیون لیتر بوده؛ اما با احتساب خرید ریفرمیت از پتروشیمی‌ها، رقم واقعی ارزبری معادل واردات ۱۱ و ۱۴ میلیون لیتر در روز برآورد می‌شود.

دولت حالا یکی از راه‌های اصلی برای مهار این ناترازی را در نوسازی ناوگان فرسوده جست‌و‌جو می‌کند به‌ ویژه موتورسیکلت‌هایی که با ۹۰ درصد فرسودگی، رکورددار آلایندگی و مصرف سوخت هستند. به گفته وزارت صمت، ۱۱.۲ میلیون دستگاه موتور فرسوده در کشور تردد می‌کنند. در تهران، حدود ۴۰۰ هزار موتورپیک روزانه مرسوله جابه‌جا می‌کنند که عمدتاً زیرمجموعه پلتفرم‌های اینترنتی‌اند.

پیش‌بینی صرفه‌جویی ۴۰۰ میلیون لیتری در تهران

براساس محاسبات انجام‌شده، هر موتورسیکلت بنزینی با پیمایش ۳۳ هزار کیلومتر در سال، حدود ۱۰۰۰ لیتر بنزین مصرف می‌کند. این رقم در صورت جایگزینی با موتور برقی، معادل صرفه‌جویی ۷۰۰ دلاری در سال است. به این ترتیب، برقی‌سازی ۴۰۰ هزار موتورپیک در تهران می‌تواند ۲۸۰ میلیون دلار ارز و ۴۰۰ میلیون لیتر بنزین در سال ذخیره کند.

طرح نوسازی ۴۶۰ هزار دستگاه ناوگان حمل‌ونقل درون‌شهری، شامل ۳۰۰ هزار موتور، در بهمن‌ماه ۱۴۰۲ در شورای اقتصاد تصویب شد. پیش‌تر، قانون هوای پاک، ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید و برنامه هفتم توسعه نیز بر نوسازی ناوگان درون‌شهری تأکید کرده بودند.

چالش مالی و راهکار‌های تأمین منابع

برآورد‌ها نشان می‌دهد هزینه هر موتور برقی مونتاژ داخل با توان ۳ کیلووات حدود ۲۰۰۰ دلار است. سه مسیر برای تأمین مالی این طرح مطرح است: استفاده از گواهی صرفه‌جویی غیرهمنام، دریافت گواهی اسقاط موتور‌های فرسوده، و بهره‌مندی از تسهیلات. پیشینه این مدل مالی در تسویه ۴۴ میلیون دلاری تبدیل خودرو‌های CNG از طریق بورس انرژی وجود دارد. کارشناسان تأکید دارند سازمان امور مالیاتی باید از طریق مشوق‌های مالیاتی به پیشبرد این پروژه کمک کند.

آغاز برقی‌سازی از ناوگان شرکت ملی پست

بر اساس پیشنهاد کارشناسان، آغاز پروژه از ۱۷۰۰ موتور شرکت ملی پست می‌تواند بستر مناسبی برای آزمون عملیاتی طرح و تسویه مالی باشد. تجربه خرید ۱۵۸ موتور برقی در سال ۱۴۰۱ که در حال حاضر ۱۲۰ عدد از آنها در سطح شهر فعال‌اند، حاکی از رضایت نسبی کارمندان پست است. مهم‌ترین چالش، نبود شبکه خدمات پس از فروش گسترده عنوان شده است.

سیاست‌های حاکمیتی پیشنهادی

برای تضمین موفقیت طرح، برخی سیاست‌های الزام‌آور پیشنهاد شده‌اند: اخذ مالیات انتشار آلاینده‌ها از سال ۱۴۰۶، توقف صدور پلاک جدید برای موتورسیکلت‌های بنزینی، و ابطال کارت سوخت موتورسیکلت‌های فرسوده. همچنین، اعمال فشار قانونی بر پلتفرم‌هایی مانند اسنپ برای توقف ارائه تسهیلات به ناوگان بنزینی و اولویت‌دهی به برقی‌سازی، از دیگر ابزار‌های موثر در اصلاح بازار عنوان شده‌اند.

منبع: خبرگزاری فارس