نقش کشاورزی بی رویه در تشدید بحران آب

انرژی و نیرو - مصرف بی رویه آب در بخش کشاورزی و عدم رعایت الگوی کشت به ویژه کشت محصولات آب بر مثل برنج در استان‌های خشک و کم آب که طبق قانون هم ممنوع است، تاثیر قابل توجهی در تشدید بحران آب در کشور داشته است.

به گزارش انرژی و نیرو، بحران کم‌آبی در ایران، به ویژه در مناطق مرکزی و نیمه‌خشک کشور، به یکی از چالش‌های جدی تبدیل شده است، اما از مهم‌ترین عوامل این بحران مصرف بی رویه آب در بخش کشاورزی است که غالباً به صورت سنتی و با بهره وری اندک انجام می‌شود؛ در کنار آن عدم رعایت الگوی کشت نیز نقش اساسی در تشدید این بحران دارد.

کشت برنج به عنوان محصول آب بر در همه استان‌های کشور به غیر از استان‌های شمالی کشور ممنوع شده است، اما اکثر استان‌هایی که کشت برنج در آنها ممنوع است، زیر کشت برنج می‌روند به طوری که برنج تولیدی در استان‌هایی مانند لرستان، اصفهان، خوزستان، کرمانشاه، قزوین، ایلام و حتی تهران در بازار عرضه می‌شود و برخی آنها مانند لنجان اصفهان و عنبربوی شهر‌های جنوبی کشور برای خود جایگاه تجاری پیدا کرده است.

کشت برنج در استان‌های غیرمجاز

کشت برنج در استان‌هایی همچون اصفهان و در کل غیر شمال کشور به دلیل شرایط اقلیمی و منابع آبی محدود برای این محصول مناسب نیستند، اما منافع اقتصادی مورد انتظار کشاورزان باعث شده که این کشت همچنان ادامه یابد.

کشت برنج، به دلیل نیاز آبی بسیار زیاد، فشار زیادی به منابع آبی زیرزمینی و سطحی وارد می‌کند و موجب کاهش شدید ذخایر آب در این مناطق می‌شود. بسیاری از کارشناسان معتقدند که ادامه این روند می‌تواند به تشدید بحران آب در استان‌های مرکزی ایران منجر شود.

چرایی کشت برنج در استان‌های ممنوعه

کشت برنج در استان‌های غیرمجاز و مناطق ممنوعه به رغم محدودیت‌های ایجادی همچنان ادامه دارد، زیرا الگوی کشت در کشور ضمانت اجرایی ندارد.

قیمت بالای برنج در کشور که حتی به مراتب بالاتر از نرخ‌های جهانی است باعث شده که تمایل زیادی برای کشت این محصول در میان کشاورزان وجود داشته باشد، اما از طرفی بالارفتن قیمت زمین در شمال کشور در نتیجه تبدیل اراضی کشاورزی به ویلا باعث شده که تمایل زیادی برای تغییر کاربری اراضی کشاورزی و در نتیجه توقف تولید داشته باشند.

بر اساس قانون در استان‌هایی که برای کشاورزان محدودیت‌های کشت ایجاد شده است باید کشت جایگزین و غرامتی بابت حق نکاشت پرداخت شود، اما به طور معمول اعتبارات لازم برای پرداخت این حق به کشاورزان تامین نمی‌شود و در نتیجه نمی‌توان انتظار رفتار‌های سلبی علیه کشاورزانی داشت که اقدام به کاشت محصولاتی مانند برنج در استان‌های ممنوعه می‌کنند.

منبع: خبرگزاری تسنیم