بهره‌برداری از ۱۱۷ پروژه آبی و آبفای کشور تا پایان سال ۱۴۰۴/ رشد ۶۸ درصدی اعتبارات بخش آب با رویکرد‌های نوین تأمین مالی

به گزارش انرژی و نیرو، دولت چهاردهم از زمان استقرار تاکنون چالش‌های متعددی را از سرگذرانده که یکی از شاخص‌ترین چالش‌های این دوره در حوزه آب بوده است.

ایران در سال گذشته با یکی از شدیدترین خشکسالی‌های دهه‌های اخیر مواجه بود. میزان بارش‌ها از مهر سال ۱۴۰۳ تا کنون معادل ۱۴۸.۴ میلی‌متر است که در مقایسه با دوره‌های مشابه درازمدت ۳۹ درصد و نسبت به سال آبی گذشته ۴۰ درصد کاهش داشته است. همچنین متوسط دمای کشور طی ۵۰ سال گذشته به میزان ۲.۷ درجه سانتی‌گراد افزایش یافته و سبب افزایش تبخیر آب و تعرق گیاهان می‌شود.

در پی کاهش بارش باران و افزایش دما، منابع تجدیدشونده آب کشور طی سه دهه گذشته، تحلیل رفته و دولت چهاردهم وارث این معضلات زیست‌محیطی بود. سرانه آب تجدیدپذیر کشور از ۶۸۵۸ مترمکعب در سال به ازای هر نفر طی سال ۱۳۳۵ به ۱۲۲۷ متر مکعب در سال ۱۴۰۴ رسید. هم‌گام با همین بحران‌های زیست‌محیطی، ۴۲۷ دشت از ۶۰۹ دشت کشور در وضعیت ممنوعه و ممنوعه بحرانی قرار دارد. به عبارتی وضعیت آبخوان‌ها یا سفره‌های آب زیرزمینی در شرایط مطلوبی قرار ندارد. افزون بر این‌ها منابع آب زیرزمینی کشور با کسری مخازن تجمعی به میزان ۱۴۹ میلیارد مترمکعب همراه بوده و این کمبود به شکل سالانه در حال افزایش است.

بهره برداری از ۱۱۷ پروژه تا پایان سال ۱۴۰۴ در زمینه آب و آبفا

وزارت نیرو در دولت چهاردهم تلاش کرد، مشکلات اقلیمی موجود را مدیریت کرده و کاستی‌های پیشین را با اقدامات لازم پوشش دهد. در این راستا ۱۱۷ پروژه قابل بهره‌برداری تا پایان سال ۱۴۰۴ در زمینه آب و آبفا در آستانه بهره‌برداری قرار دارد. این طرح‌ها در بخش آبرسانی روستایی، نیروگاه برق‌آبی، سد و آبرسانی شهری، شامل آبرسانی به ۲ هزار روستا، ۴ پروژه احداث خط انتقال آب شهری برابر ۴۷ کیلومتر، ۱۱ پروژه احداث مخزن با ظرفیت حدود ۸۷ هزار و ۶۰۰ متر مکعب، ۲۳ پروژه ظرفیت تامین سد با ظرفیت قریب به ۲۱ هزار و ۳۰۰ لیتر بر ثانیه، ۷ پروژه آبگیری سد با حجم بالغ بر ۴۲۰ میلیون متر مکعب، افتتاح ۱۹ سد با ظرفیت بیش از هزار و ۷۰۴ میلیون متر مکعب هستند. در زمینه آبیاری و زهکشی، فاضلاب و آب‌شیرین‌کن نیز اقدامات موثری در دست بهره‌برداری است که عبارتند از: ۴ پروژه احداث شبکه آبیاری و زهکشی برابر ۱۵ هزار ۴۵۳ هکتار، ۱۵ پروژه آب‌اندازی برابر ۶۳ هزار و ۴۱۴ هکتار، ۲۷ پروژه تصفیه‌خانه با ظرفیت حدود ۶۸۲ هزار مترمکعب درشبانه‌روز و راه‌اندازی ۲ پروژه ظرفیت آب شیرین‌کن با حجم ۴ هزار مترمکعب در شبانه‌روز.

مسیر‌های جایگزین برای تامین مالی پروژه‌ها

تحقق این امر تنها با تامین اعتبارات لازم در بخش آب و آبفا امکان‌پذیر بود؛ بنابراین وزارت نیرو دولت چهاردهم در نخستین سال از فعالیت خود، موفق به ایجاد رشد ۶۸ درصدی در بخش اعتبارات شد و از بودجه حدود ۹۵ همتی در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ به ظرفیت ۱۴۰ همت در قانون بودجه ۱۴۰۴ رسید.

این گزارش می‌افزاید، وجود طرح‌های نیمه تمام باقی مانده از دولت‌های قبل، یکی از چالش‌های اساسی بخش آب کشور است و این امر عموما به دلیل کمبود منابع مالی لازم شکل گرفته است. وابستگی به منابع دولتی به جهت تامین مالی طرح‌ها، انبوهی از اقدامات به ثمر ننشسته را باقی گذاشت که در زمان‌بندی تعیین شده، تکمیل نشده و بی‌نتیجه باقی مانده بود. وزارت نیرو در دولت چهاردهم تلاش دارد تا علاوه بر افزایش بودجه عمومی طرح‌ها، با استفاده از روش‌هایی مانند فاینانس داخلی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی این خلل را جبران کند.

منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی دولت