نفت روسیه، تهدید آمریکا و موضعی زیرکانه؛ آیا هند در مخمصه افتاده است؟

به گزارش انرژی و نیرو، به رغم اظهارات روز جمعه (دهم مرداد) «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا که گفته بود «شنیده هند خرید نفت از روسیه را متوقف کرده است»، مقامات دهلی‌نو همچنان به این اظهارات و تهدیدها، بی‌اعتنایی کرده و واکنش روشنی نشان نداده‌اند. راندیر جایزوال، سخنگوی وزارت خارجه هند گفته است که این کشور «براساس قیمت نفت در بازار بین‌المللی و بسته به شرایط جهانی در هر برهه مفروض» درباره واردات انرژی تصمیم‌گیری می‌کند.

«باب مک‌نالی» رئیس گروه مشاوره‌ای «راپیدان انرژی» به سی‌ان‌بی‌سی گفت است که پس از تهدید‌های ترامپ، «هندی‌ها احتمالا باید اندکی سردرگم شده باشند»، زیرا موضع ترامپ در مقایسه با موضع دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور سابق آمریکا که رویکردی توام با مدارای بیشتر را در پیش گرفته بود، تفاوتی محسوس دارد.

«دالیپ سینگ» معاون مشاور امنیت ملی آمریکا در دولت بایدن در حوزه اقتصاد بین‌الملل، مارس ۲۰۲۲ یعنی یک ماه پس از آغاز حمله تمام‌عیار روسیه به اوکراین گفته بود که «دوستان برای یکدیگر خط قرمز تعیین نمی‌کنند و در حال حاضر، هیچ ممنوعیتی درباره واردات انرژی روسیه وجود ندارد.»

وی در ادامه اضافه کرده بود که «آنچه خواستار آن نیستیم، شتاب در تسریع واردات از روسیه توسط هند است، زیرا این موضوع به انرژی یا هر گونه صادرات دیگری مربوط است که هم‌اکنون از طرف آمریکا ممنوع شده است یا تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد.»

ترامپ ۳۰ جولای (هشتم مرداد) از اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر هند از ابتدای آگوست به علاوه «جریمه»‌ای نامشخص به دلیل خرید نفت و تجهیزات نظامی از روسیه خبر داد.

با این حال، تحلیلگران می‌گویند که هند به عنوان سومین مصرف‌کننده بزرگ انرژی در جهان، تاکنون واکنشی نشان نداده است. رویترز به نقل از دو منبع در دولت هند گزارش داد که در حال حاضر هیچ تغییری در قرارداد‌های بلندمدت دهلی‌نو با تولیدکنندگان نفت در روسیه ایجاد نشده است.

روسیه از آغاز حمله به اوکراین، عمده تامین‌کننده نفت هند بوده و عرضه نفت به این کشور که پیش از شروع جنگ اوکراین، روزانه ۱۰۰ هزار بشکه یا ۲.۵ درصد مجموع وارداتش بود را در سال ۲۰۲۳ به بیش از ۱.۸ میلیون بشکه یا ۳۹ درصد افزایش داده است. به گفته آژانس بین‌المللی انرژی، در سال ۲۰۲۴ حدود ۷۰ درصد نفت خام روسیه به هندوستان صادر شد.

«هاردیپ سینگ پوری» وزیر انرژی هند دهم جولای با دفاع از اقدامات دهلی‌نو، گفت که این کشور به ثبات قیمت جهانی نفت کمک کرده و حتی خودِ آمریکایی‌ها آنها تشویق به خرید نفت روسیه کرده‌اند.

وی تاکید کرد: اگر افراد یا کشور‌ها خرید نفت را در آن برهه متوقف می‌کردند، قیمت هر بشکه نفت به بیش از ۱۳۰ دلار می‌رسید. در آن شرایط، توصیه‌هایی دریافت کردیم از جمله از طرف دوستان‌مان در آمریکا مبنی بر اینکه «لطفا از روسیه نفت بخرید، اما در چهارچوب سقف قیمتی.»

هفت اقتصاد بزرگ جهان موسوم به «جی۷» دسامبر ۲۰۲۲ برای صادرات نفت روسیه سقف قیمتی معادل ۶۰ دلار تعیین کرد و این در حالی است که اتحادیه اروپا در ماه جولای، سقف قیمت را به اندکی بیشتر از بشکه‌ای ۴۷ دلار کاهش داد!

ویشنو واراتان، مدیر اجرایی شرکت «میزوهو سیکیوریتیز» می‌گوید که «فشار‌ها همچنان رو به افزایش بوده و تهدید آمریکا خطری آشکار و آنی را متوجه هند کرده است.»

با این حال، به گفته وی «موضع دهلی نو درباره خرید نفت احتمالا همچنان مبهم است، زیرا به باور آنها، «گزینه روسیه» برگ برنده در بده‌بدستان با آمریکا محسوب می‌شود.»

واراتا که ریاست بخش تحقیقات کلان در منطقه آسیا به غیر از ژاپن را برعهده دارد، افزود: هند برای پیدا کردن قرارداد‌های نفتی قابل مقایسه با آنچه با روسیه منقعد کرده است، باید بازار جهانی را زیرورو کند. دهلی‌نو می‌تواند گزینه‌های جایگزین از جمله ایران را بررسی کند البته اگر بتواند در مذاکره با آمریکا از نوعی معافیت برخوردار شود. سایر تولیدکنندگان، خواه اعضای اوپک‌پلاس یا خارج از آم هم گزینه‌های روی میز هستند که تحت فشار آمریکا قرار دارند.»

همزمان با افزایش نگرانی‌ها درباره اختلال در عرضه نفت روسیه، اوپک‌پلاس دیروز با افزایش تولیدات به اندازه ۵۴۸ هزار بشکه در روز برای ماه سپتامبر موافقت کرد.

با این تفاسیر، به ادعای مک‌نالی، «هند انتخاب سختی در پیش دارد. ترامپ جدی است. او از (ولادیمیر) پوتین مایوس شده است. هند باید تصمیم سختی بگیرد. با این حال، درصورتی که دونالد ترامپ تصمیم بگیرد که کل روابط با هند را بر سر این مسئله روی میز قمار بگذارد، دشوار است که بخواهیم تصور کنیم آنها (هند) همچنان به واردات یک و نیم میلیون بشکه نفت خام روسیه ادامه دهد.»

منبع: ایرنا