نحوه محاسبه و جبران هزینه سوخت نیروگاه‌ها

به گزارش انرژی و نیرو، در پی ابلاغیه هیات وزیران و به‌ منظور شفاف‌سازی در سازوکار قیمت‌گذاری برق، هیات تنظیم بازار برق ایران با صدور صورت‌جلسه شماره ۴۱۱، تغییراتی را در نحوه محاسبه و جبران هزینه سوخت نیروگاه‌ها از ابتدای سال ۱۴۰۴ اعلام کرد.

نرخ جدید سوخت و اختلاف جبران‌شده

بر اساس این مصوبه، نرخ رسمی سوخت نیروگاهی در سال ۱۴۰۴ معادل ۲۷۰۰ ریال به ازای هر واحد انرژی حرارتی تعیین شده است. با این حال، به‌ منظور کاهش فشار مالی بر تولیدکنندگان برق، میزان جبران هزینه سوخت در محاسبات بازار فقط ۷۵۰ ریال به ازای هر واحد سوخت در نظر گرفته می‌شود. به بیان دیگر، تنها بخشی از افزایش نرخ واقعی سوخت به تولیدکنندگان بازپرداخت می‌شود؛ آن‌هم منوط به راندمان و عملکرد فنی هر نیروگاه.

نیروگاه‌های مشمول و غیرمشمول

مصوبه جدید بین دو گروه از نیروگاه‌ها تفکیک قائل شده است:

نیروگاه‌های حاضر در بازار رقابتی برق مشمول جبران هزینه خواهند بود. مقدار این جبران بر اساس میزان تولید واقعی و شاخص‌های فنی نیروگاه (از جمله راندمان سال قبل) محاسبه می‌شود.

اما نیروگاه‌های غیررقابتی یا خارج از بازار عمده‌فروشی، از این جبران هزینه به‌ طور کامل محروم خواهند بود. این امر می‌تواند فشار مالی قابل‌توجهی به این بخش وارد کند؛ به‌ ویژه در دوره‌های اوج مصرف.

اهداف و پیامد‌های سیاست جدید

این سیاست برای تحقق چند هدف کلان طراحی شده است:

افزایش شفافیت مالی در ساختار بازار برق

ایجاد انگیزه برای بهبود بهره‌وری نیروگاه‌ها

مهار هزینه‌های انتقالی به دولت یا مصرف‌کننده نهایی.

اما هم‌زمان، کارشناسان می‌گویند: نیروگاه‌های راندمان پایین یا خارج از بازار رقابتی ممکن است با افزایش هزینه‌های غیرقابل جبران مواجه شوند، که در صورت نبود سیاست‌های حمایتی، می‌تواند به کاهش تولید و تشدید ناترازی برق در ماه‌های گرم سال منجر شود.

واکنش شرکت‌های بورسی تولید برق

برخی شرکت‌های فعال در بازار سرمایه، از جمله شرکت تولید نیروی برق انرژی سپهر، با انتشار اطلاعیه در سامانه کدال اعلام کرده‌اند که تأثیرات این مصوبه در صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای سال ۱۴۰۴ قابل مشاهده خواهد بود. این شرکت‌ها در حال بررسی اثرات دقیق تغییر نرخ سوخت و جبران‌های مرتبط هستند.

مصوبه جدید هیات تنظیم بازار برق گامی برای واقعی‌سازی هزینه‌ها و کارآمدسازی نیروگاه‌هاست، اما بدون پیش‌بینی مکانیسم‌های مکمل، ممکن است در کوتاه‌مدت منجر به کاهش پایداری تأمین برق، به‌ ویژه در تابستان ۱۴۰۴ شود.