چاه‌هایی که شبانه حفر می‌شوند

به گزارش انرژی و نیرو، تنها دشتی که ذخیره‌گاه آبی نسل آینده در جنوب کرمان نیز محسوب می‌شود، این روز‌ها درگیر طمع عده‌ای سودجو از داخل و خارج از استان کرمان شده به گونه‌ای که با حفر حدود ۱۰ متر چاه آن هم به طور شبانه و مخفیانه، نصب لوله و موتورپمپ، آب را استحصال و به کشت محصولاتی آب‌بَر اختصاص می‌دهند تا برای چند صباحی درآمد‌های کلانی برای تنها عده‌ای داشته باشد و مردم منطقه و نسل‌های آینده نیز از این ذخیره‌گاه، محروم بمانند.

مسئولان متولی برای برخورد با این چاه‌های غیرمجاز نیز می‌گویند دست تنهایند و اجماعی کلی باید شکل گیرد؛ از ترفند‌های سودجویان برای جلوگیری از پرکردن چاه‌ها می‌گویند، مثل کشاندن شماری از زنان و جوسازی تا سایر شیوه ها؛ موضوعی که نیازمند عزم جدی و همگانی در استان است.

منتظر تبعات بیشتر از ریزگرد‌ها باشید

کارشناسان هشدار می‌دهند تبعات این اقدام غیرقانونی که هم اکنون نیز در ابعاد مختلف تاکنون بروز و ظهور پیدا کرده و نمونه آن افزایش ریزگرد‌ها است فقط محدود به امور زیست محیطی نمی‌ماند و بر کشاورزی و معیشت مردم منطقه در آینده نیز تاثیر منفی می‌گذارد.

«امیرحمزه درخشانی» مسئول دبیرخانه تالاب‌های استان کرمان پیشتر به ایرنا گفته بود که ۷۸ درصد حقابه تالاب جازموریان باید از محل مدیریت آب‌های زیرزمینی و چاه‌های غیرمجاز باشد.

بر اساس گزارش‌های مردمی و مراجعه مکرر اهالی روستا‌های منطقه، حفر چاه‌های غیرمجاز در صولان، توریگ یک، توریگ ۲ و مناطق حاشیه جازموریان و بین صولان تا رَمِشک که دشت ممنوعه اعلام شده افزایش یافته است.

۷۰ حلقه چاه غیرمجاز فقط طی ۲ سال

کارشناس حوزه آبخیزداری قلعه گنج نیز در این باره گفت: دشت صولان تنها زون آبی استان کرمان است که میزان دسترسی به آب‌های سطحی با حفر چاه در عمق ۱۰ متری به وجود می‌آید و این دشت جزو ذخیره گاه‌های آب نسل‌های آینده قلعه گنج است.

«ارشد حوتی» افزود: سال‌های گذشته میزان و عمق دسترسی به آب به دلیل اینکه در حاشیه جازموریان قرار دارد ۲ الی سه متر بود و با تداوم خشکسالی‌ها آب این منطقه پایین رفته و سطح ایستایی آب به هشت الی ۱۰ متر افزایش یافته که برآورد‌ها و اطلاعات به دست آمده مشخص می‌کند طی یک تا ۲ سال گذشته بیش از ۷۰ حلقه چاه غیرمجاز توسط برخی افراد سودجو و متصرفان در این منطقه حفر شده است.

وی ادامه داد: آنها بلافاصله پس از حفر چاه اقدام به نصب موتور پمپ دیزلی و کشت خود را که اغلب گندم، یونجه، هندوانه و طالبی (محصولات آب بر) است آغاز می‌کنند.

این کارشناس حوزه آبخیز داری اضافه کرد: در نزدیکی چاه با احداث منزل کپری کارگر‌های فصلی اجاره می‌کنند که کار آبیاری را انجام دهند.

هجوم از استان‌های همجوار برای حفر چاه

یکی از اهالی روستای صولان نیز به ایرنا گفت: مردم و برخی اهالی صولان از هجوم افراد غیربومی که اغلب اهل استان سیستان و بلوچستان و بخش جلگه چاه هاشم و سایر روستا‌های این بخش هستند گلایه دارند.

وی افزود: این افراد شبانه با اجاره دستگاه‌های حفاری چاه غیرمجاز در منطقه صولان حفر و شب دوم لوله، پمپ و موتورپمپ گازوییلی را نصب می‌کنند؛ عملیات حفر چاه و نصب پمپ، لوله و تجهیزات نیز باتوجه به کم بودن عمق چاه طی ۲ تا سه شبانه روز انجام می‌شود.

این شهروند مدعی شد: بسیاری از مردم و کشاورزان روستا‌های صولان و توریگ نیز با این دسته از افراد مقابله کرده‌اند که گا‌ها منتج به تیراندازی‌ها و ضرب و جرح نیز شده است و برخی شورا‌ها و مردم که نسبت‌های سببی و فامیلی با این افراد غیربومی دارند از آنان حمایت می‌کنند.

وی ادامه داد:، اما افرادی که از سیستان و بلوچستان و بخش جلگه چاه هاشم برای حفر چاه غیرمجاز به منطقه صولان چاه دادخدا و دشت ممنوعه صولان با دستگاه‌های حفاری می‌آیند، اغلب شبانه و روز‌های تعطیل اقدام به حفر چاه می‌کنند و برای مقابله با مردم بومی و نیرو‌های حفاظت امور آب شهرستان قلعه گنج نیز مسلح هستند؛ در صورت مقابله بومیان و افراد محلی برای جلوگیری از تصرف زمین و چاه، این افراد اقدام به تیراندازی نیز می‌کنند.

رییس اداره امور آب منطقه‌ای شهرستان قلعه گنج خواستار شد مردم به ویژه دهیاران و

شورا‌های منطقه همه پای کار بیایند و گفت: ما به تنهایی نمی‌توانیم شرایط را کنترل کنیم

مماشات برخی دستگاه‌های ناظر؟

یکی دیگر از کارشناسان اداره امور آب قلعه گنج که نخواست نامش در گزارش ذکر شود نیز در این باره گفت: وضعیت به گونه‌ای است که مردم احساس می‌کنند برخی دستگاه‌ها در جلوگیری از این مسائل مماشات می‌کنند؛ مثلا چندین مورد که اقدام به حفر چاه غیرمجاز کرده‌اند با تشکیل پرونده و احضار به رخ داده، اما پس از مدتی با دخالت هایی، فرد متخلف تبرئه و پرونده مختومه شده، چاه غیرمجاز و کشاورزی در اراضی منابع طبیعی نیز همچنان برقرار است؛ مردم اگر عزم و برخورد جدی با این نوع اقدامات را ببینند، بازدارندگی بیشتر ایجاد می‌کند.

ترفند‌های سودجویان

وی افزود: ما ساعت چهار بامداد به عنوان اکیپ حفاظت و گروه گشت و بازرسی در محل حاضر می‌شویم و به محض ورود برای تخریب چاه تعدادی از زنان دور چاه غیرمجاز را حلقه می‌زنند و مانع تخریب توسط ماموران و کارشناسان اداره امور آب می‌شوند؛ به چاه بعدی که مراجعه می‌کنیم باز همین زنان سوار بر خودرو‌هایی که پلاک‌های آنها را با کارتن پوشانده‌اند به سر چاه دیگر می‌آیند و مانع تخریب آن چاه هم می‌شوند و داد و بیداد به راه می‌اندازند، به گونه‌ای که برخی از این زنان آنجا می‌نشینند.

وی ادامه داد: حفاری چاه غیرمجاز در منطقه صولان بخش چاه دادخدا در شهرستان قلعه گنج، چون تنها دشت پرآب قلعه گنج و جنوب استان به شمار می‌رودو در حاشیه جازموریان قرار دارد طی یکی ۲ سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است.

این کارشناس افزود: بسیاری از متصرفان بومی و غیربومی قلعه گنج در این دشت که ذخیره آب نسل‌های آینده است چاه کشاورزی غیرمجاز راه اندازی کرده‌اند و بیشتر موتور پمپ و چاه غیرمجاز کشاورزی خود را به مبالغی مثلا سالانه ۱۰ میلیارد تا ۱۵ میلیارد ریال با ۴۰ هکتار زمین به دیگر افراد بومی و حتی از استان‌های مرکزی کشور اجاره می‌دهند.

به گفته وی هر اجاره کننده یک تا ۲ تراکتور خریده و سوخت این موتور پمپ‌های کشاورزی را از این تراکتور‌ها تامین می‌کند.

وی تاکید کرد: دعوا‌ها و نزاع محلی نیز بر سر تصرف زمین و منابع آب زیرزمینی در این منطقه افزایش یافته که نگران کننده است.

بسیاری از مردم و کشاورزان روستا‌های صولان و توریگ نیز با این دسته از افراد

مقابله کرده‌اند که منتج به تیراندازی‌ها و ضرب و جرح شده است و برخی شورا‌ها و مردم

که نسبیت‌های سببی و فامیلی با این افراد غیربومی دارند از آنان حمایت می‌کنند

یک هزار و ۷۰۰ چاه غیرمجاز در قلعه گنج

رییس اداره امور آب منطقه‌ای شهرستان قلعه گنج نیز به ایرنا گفت: برای کنترل حجم برداشت چاه‌های مجاز ۴۵۰ تا ۵۰۰ کنتور بر روی چاه‌ها نصب کرده‌ایم که هزینه نصب کنتور حدود ۴۰۰ میلیون ریال هزینه دارد.

«محمدعلی ملایی» افزود: اگر چاهی کنتور داشته باشد تعرفه مشخص شده بر اساس مصرف دریافت می‌شود اگر کنتوری نداشته باشد ۲ برابر تعرفه از کشاورز دریافت می‌شود.

وی یادآور شد: یک هزار و ۸۰۰ چاه پروانه دارند و ۵۰۰ چاه هم فرم یک است و پیش‌مجوز حدود ۸۰ چاه داده شده است که جزو مستثنیات هستند.

ملایی اضافه کرد: چاه‌های فرم یک که مجوز نگرفته‌اند و چاه‌های جدید الحفر که از سال ۱۳۸۵ به این طرف حفر شده‌اند هم جزو غیرمجاز محسوب می‌شوند.

وی با بیان اینکه ۱۲۰ حلقه چاه غیرمجاز را از سال ۱۴۰۱ پر کرده‌ایم افزود: حدود یک هزار و ۷۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در قلعه گنج وجود دارد.

رییس اداره امور آب منطقه‌ای شهرستان قلعه گنج گفت: در سرخ قلعه سطح آب به ۶۰ متر رسیده که ۱۵ سال پیش ۱۰ متر بوده است، اما هر ساله افت می‌کند.

وی ادامه داد: در شهرستان قلعه گنج، مناطق صولان و چاه دادخدا شرایط بهتری دارند که سطح ایستایی آب به ۳۰ متر رسیده است.

هجوم به دشت‌های ممنوعه و حفر شبانه چاه‌ها

ملایی تصریح کرد: متخلفان به این منطقه هجوم آورده‌اند و اگر همینطور پیش برود سطح آب پایین‌تر می‌رود.

وی با بیان اینکه بیشترین نظارت را بر چاه دادخدا و شبانه روز در این دشت پایش می‌کنند افزود: متخلفان از بامداد تا صبح چاهی را حفر می‌کنند و بامدادی دیگر تا صبح هم لوله گذاری دارند که نهایت سه تا چهار روز تجهیز و موتور را روشن می‌کنند.

ملایی با اشاره به اینکه نیاز به یک گروه قوی و قدرتمند است که به صورت ضربتی با متخلفان برخورد کند بیان کرد: در سه ماه گذشته دستگاه حفر چاهی را توقیف نکرده‌ایم.

وی در رابطه با چگونگی تامین سوخت موتور‌های این چاه‌های غیرمجاز هم گفت: سوخت موتور‌های چاه را احتمالا از طریق تراکتور‌هایی که دارند تامین می‌کنند.

ملایی تصریح کرد: چاه‌هایی در چاه دادخدا ۵۰ لیتر در ثانیه آب برداشت می‌کنند که باید مردم از نصب کنتور استقبال کنند تا بتوانیم میزان برداشت را کنترل کنیم.

وی با اشاره به افت برداشت و کیفیت بد آب در داخل شهر قلعه گنج بیان کرد: سطح آب به ۴۰ متر رسیده و پیشروی آب شور به سمت آب‌های شیرین خیلی زیاد و به همین دلیل آب شهر شور است.

ملایی ادامه داد: صولان دشت ممنوعه و منطقه بحرانی است، اما بیشترین برداشت غیر مجاز ما در منطقه چاه دادخدا مربوط به همین صولان است.

رییس اداره امور آب منطقه‌ای شهرستان قلعه گنج خواستار شد مردم به‌ویژه دهیاران و شورا‌های منطقه همه پای کار بیایند و گفت: ما به‌تنهایی نمی‌توانیم شرایط را کنترل کنیم.

وی اضافه کرد: اگر مردم دستگاه غیرمجازی در حال حفر چاه مشاهده کردند به ما اطلاع دهند تا مانع شویم.

منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)